Kaçak Akım Rölesi (KAR) Fonksiyon Testi

Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği'nin 18. Maddesi'nde elektrik ana dağıtım noktalarına yangından korumaya yönelik kaçak akım rölesinin (300 mA) kullanılması, tali dağıtım noktalarına ise hayat korumaya yönelik kaçak akım rölesinin (30 mA) düzeneği ile birlikte termik manyetik şalter veya otomatik sigorta konulması ve tüm koruma düzenleri arasında seçicilik sağlanması yer almaktadır.

Kaçak Akım Rölesinin kullanımında dikkat edilecek hususlar ve nasıl kullanılacağı Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği'nde söz edilmektedir. İş Güvenliği Tüzüğü'nün 315. Maddesi'nde kaçakların belli seviyenin üstüne çıkmasını engelleyen kaçak akım rölesi aynı şekilde topraklı cihazlarda topraklamada bir sıkıntı yaşandığında devreyi kesen kontaktörün bulunması uygun bulunmuştur. Çeşitli mevzuatlarda elektrikten kaynaklanan iş kazası ve yangınların engellenmesi için birçok hüküm mevcuttur. Kaçak akım röleleri elektrikten kaynaklanan iş kazaları ve yangınların engellenmesinde önemli rol oynaması sebebiyle bu hükümlerle dolaylı yoldan ilişkilendirilebilir. Ulusal mevzuatımıza baktığımızda iş kazası 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 13. Maddesi'nde ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 3. Maddesi'nde kavramsal olarak yer almaktadır.

Belirtilen hüküm ve yönetmelikler kapsamında;

Tesisinizde kullanılan kaçak akım koruma rölelerinin aktif olarak çalışıp çalışmadığını, ilgili standartlarca uygun açma akımı (mA) ve açma zamanında (ms) çalıştığını tespit etmek üzere, Yetkili SMM mühendisi tarfından kalibre edilmiş cihazlarla yapılan testler sonucunda tarafınıza Kaçak Akım Rölesi Fonksiyon Test Raporu düzenlemekteyiz.

Açma sürelerine göre anma kaçak akımı önceden belirlenmiş seviyeye geldiğinde hemen devreyi kesen ve gecikmeli kesen olarak 2 çeşit RCD cihazı bulunmaktadır. Gecikmesiz tip kaçak akım koruma şalterleri herhangi bir hata durumunda gecikmesiz olarak anma kaçak akım seviyelerinde 300 ms' den daha kısa bir sürede ani olarak açma yaptığı gibi Gecikmeli tip RCD ise daha geç sürede devreye girmektedir.

Kaçak akım rölesinin açma süresi EN 61008 standartlarına göre belirlenmiştir. 30mA açma seviyesinde açma yapan bir rölenin kaçak akım miktarına göre açma süresi diyagramı aşağıdaki gibi olmalıdır ve belirtilen sınır değerler referans alınarak tarafımızca yapılan ölçüm sonuçları ile karşılaştırılır.

                                                                       

Açma süresinde dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise bazı uygulamalarda sistemde 300 mA' in üzerinde oluşan hata akımlarında tali dağıtım tablosundaki 30 mA' lik RCD'den daha önce ana dağıtım tablosu çıkışındaki 300 mA'lik RCD devreyi keserek tüm sistemi enerjisiz bırakabilmektedir. Bu yüzden ana dağıtım tablosu çıkışında kullanılacak RCD nin gecikmeli tip olması daha uygundur.